فن مصاحبه با بیمار
شد آن‌که اهل نظـر بـر کنـاره مـی‌رفتند
هزارگونـه سخن در دهـان ولب خاموش
بــه بـانـک چنگ بگـوییـم آن حکـایت‌هــا
که از نهفتن آن دیک سینه می‌زد جوش
«حافظ»
قبل از بیان مصاحبه با بیمار، احتیاج است که ما تعریف روش هیپنوتیزم آمرانه و هیپنوتیزم غیرآمرانه را یاد بگیریم. زیرا هنگام مصاحبه پزشک احتیاج دارد که در مقابل بیمار بخصوص روش «آمرانه» یا «غیرآمرانه» اتخاذ کند.
روش هیپنوتیزم «آمرانه»
در روش آمرانه ، هیپنوتیزم کننده به بیمار امرو نهی می‌کند، دستور می‌دهد. هیپنوتیزم در آغاز پیدایش خود همیشه با روش «آمرانه» انجام می‌شد، زیرا فرض این بود که هیپنوتیزم کننده دارای نیروی ساحرانه و جادویی است و قادر است که هر کسی را که اراده کندمانیه‌تیسم نماید و مردان آن زمان هم تا حدودی این طرز تکفر و این عقیده را قبول می‌کردند.
دکتر «مایرز» در این خصوص می‌نویسد:بسیاری از هیپنوتیزورهای قدیمی برای برقرار کردن «پرستیژ»خود مبنی بر این که دارای این قدرت و توانایی هستند، سر و صدای زیادی راه می‌انداختند. در درجه اول می‌دیدند که اتاق‌های معاینه و انتظار هیپنوتیست‌ها به طرز عالی و با شکوهی تزیین و مبلمان شده و از این طریق این ایده را در بیمار پدید می‌آوردند که اشغال کنندگان آن اتاق‌ها باید حتماً افراد بسیار مهمی باشند. پزشکان لباس‌های پرخرج و گران قیمت به تن می‌کردند، رفتار آنها پر از تکبر و نخوت بود گویی اشخاص بلندپایه و عالی‌رتبه با موجوداتی بی‌نهایت دون پایه صحبت می‌کردند. پزشکان موجودیت بیماران را فراموش کرده و به نوبه خود به آنها امر و نهی می‌کردند. آنها به بیماران خود یادآوری می کردند که اشخاص مشهوری را که سایر پزشکان از معالجه آنان عاجز شده بودند به طور معجزه‌آسایی معالجه کرده‌اند و نظایر آن.
برخی از عوامل اجتماعی این نوع ایجاد «پرستیژ» پر سر و صدای پنجاه سال قبل را تسهیل می‌کردند به طور کلی بیماران نسبت به بیماران امروزی چشم و گوش بسته‌تر بودند. بنابراین احتمال رد کردن ادعاهای نامعقول و افراطی هیپنوتیست‌های آن روز خیلی کم بود. آنها هم‌چنین بیش از این با اختلاف طبقاتی آشنا بودند و در نتیجه بیش از این آمادگی پذیرش قدرت از طرف اعمال‌کنندگان آن را داشتند.
ولی امروزه هیپنوتیزم آمرانـه به شکل تکامل یافته خود دیده می‌شود. بدین ترتیب اشخاصی که دارای شخصیت مطیع و فرمانبردارند به وسیله روش «آمرانه» بهتر هیپنوتیزم می‌شوند، گاهی شخصیت مطیع و فرمانبر به علت رفتار پدر در خانواده از زمان کودکی شکل گرفته، در روش «آمرانه» هیپنوتیزم کننده شبیه پدر به طفل خود امر و نهی می‌کند، به همین دلیل هیپنوتیزم «آمرانه» را، روش هیپنوتیزم «پدرانه» هم گفته‌اند. به هر حال هنگام هیپنوتیزم با روش «آمرانه» بیمار به مشابه طفلی در آمده یعنی شخصیتش شبیه کودک شده و بدین ترتیب دچار «سیر قهقرایی» می‌شود.
حالا ببینیم روش هیپنوتیزم «غیرآمرانه» چیست؟
روش هیپنوتیزم غیرآمرانه
در هیپنوتیزم غیرآمرانه پزشک ادعای الوهیت و ادعای ساحرانه و جادویی نمی‌کند، بلکه می‌گوید من قوانین طبیعی را به کار می‌برم، هیپنوتیزم کننده علل علمی اخیراً کشف شده هیپنوتیزم را برای «خوابرو» تشریح می‌کند. وقتی بیمار چگونگی مکانیسم هیپنوتیزم را درک کرد، خودش همکاری بیشتری نموده و هیپنوتیزم می‌شود: پس در روش هیپنوتیزم غیرآمرانه امر و نهی در کار نیست علت به وجود آمدن این روش دو چیز بود یکی این‌که معلوم شد که علت علمی هیپنوتیزم چیست؟ دوم این‌که مردم هشیارتر و چشم و گوش بازتر شدند و دیگر حاضر نبودند قبول کنند که در هیپنوتیست کننده نیروی ساحرانه و جادویی وجود دارد.
ولی پس از توسعه روانکاوی معلوم شده که شخصیت‌های «مهاجم» با روش «غیرآمران» و ملایم بهتر هیپنوتیزم می‌شوند، در حالی که در مقابل روش«آمرانه» خود به خود تحریک و برانگیخته می‌شوند. گاهی شخصیت «مهاجم» بدین شکل تشکیل می‌شود که طفل از تحکم پدر رنج می‌برد و همیشه(سایت هیپنوتیسم دات آی آر) به فکر تهاجم و تلافی بوده و یا ممکن است طفلی پدر خود را از دست داده و تحت سرپرستی مادر ملایم و مهربان قرار گرفته، به همین دلیل هیپنوتیزم «غیرآمرانه» را روش هیپنوتیزم «مادرانه» هم می‌گویند. دکتر «مایرز» درباره هیپنوتیزم «غیرآمرانه» می‌گوید: در هیپنوتیزم «غیرآمرانه» بیمار تشیق و راهنمایی می‌شود که با اراده آزاد خودش هیپنوتیزم شود، «خوابگر» ملایم عمل می‌کند و تأکید می‌کند که بیمار خودش بیشتر کارها را برای خواب شدن انجام بدهد. در هیپنوتیزم «غیرآمرانه» پزشک به صورت مادری مهربان و تسکین دهنده جلوه می‌کند، در مقابل بیمار احساس می‌کند که مانند کودکی آرامش و تسکین می‌یابد و در نتیجه بیمار به حالت بچه‌گانه کشیده شده و به سیر قهقرایی می‌رود.
حالا که تعریف روش هیپنوتیزم «آمرانه» و «غیرآمرانه» را یاد گرفتیم به سراغ مبحث «فن مصاحبه» می‌رویم، ببینیم پزشک در مقابل هر بیماری بنا به ساختمان شخصیتش کدام یک از حالت‌های «آمرانه» یا «غیرآمرانه» را باید اتخاد کند و قبل از اتخاذ این روش چه باید بکند.
ادامه دارد…
