ماه کامل خونین؛ شب نحس یا شب قدرت؟
ماه از دیرباز در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف، نماد قدرت‌های آسمانی و تغییرات درونی انسان بوده است. در شب‌های میانه ماه قمری، یعنی شب چهاردهم و پانزدهم، ماه به اوج درخشندگی خود می‌رسد. امشب که پانزدهم قمری و برابر با شانزدهم شهریور است، ماه کامل با پدیده‌ای به نام «ماه خونین» همراه شده است. برخی می‌گویند چنین شبی نحس است و نباید از خانه بیرون رفت، و برخی دیگر برعکس معتقدند که این شب سرشار از انرژی و قدرت است. برای اینکه حقیقت روشن شود، باید هم از دیدگاه دینی و قرآنی، و هم از منظر علمی و نجومی بررسی کنیم.
نگاه قرآنی و روایی
در قرآن کریم، ماه همواره به‌عنوان نشانه‌ای از آیات الهی معرفی شده است:
«وَجَعَلْنَا اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ آیَتَیْنِ فَمَحَوْنَا آیَهَ اللَّیْلِ وَجَعَلْنَا آیَهَ النَّهَارِ مُبْصِرَهً» (اسراء:۱۲)
ماه و خورشید نشانه‌های خدا هستند و خداوند هیچ‌جا در قرآن، ماه کامل یا خسوف و ماه‌گرفتگی را «نحس» معرفی نکرده است. حتی در روایات آمده که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله وقتی خسوف یا کسوف رخ می‌داد، مردم را به نماز آیات دعوت می‌کرد، نه به ترس و خانه‌نشینی. یعنی این پدیده‌ها فرصتی برای یاد خدا و توجه به عظمت او بودند، نه نشانه‌ای از شومی.
نگاه علمی و نجومی
ماه کامل و به‌ویژه «ماه خونین» (که نتیجه سایه زمین بر ماه است)، یک پدیده‌ی طبیعی نجومی است. در علم اخترشناسی، این حالت هیچ اثر مستقیم فیزیکی منفی بر انسان ندارد. اما روان‌شناسان و پژوهش‌های رفتاری نشان داده‌اند که شب‌های ماه کامل می‌تواند روی خواب، خلق‌وخو و هیجانات انسان اثر بگذارد. دلیلش هم شدت نور ماه و تأثیر آن بر ریتم زیستی بدن است. به همین دلیل برخی افراد در این شب‌ها بی‌خوابی یا هیجان بیشتری را تجربه می‌کنند.
نگاه عرفانی و انرژیایی
در سنت‌های باستانی و حتی در برخی مکاتب شرقی، ماه کامل به‌عنوان زمانی شناخته می‌شود که انرژی‌های درونی انسان به اوج می‌رسند. همان‌طور که مد و جزر دریاها با نیروی جاذبه ماه دگرگون می‌شود، روان و احساسات انسان هم حساس‌تر می‌گردد. بنابراین عارفان و سالکان توصیه می‌کردند در شب‌های بدر (ماه کامل)، دعا، ذکر و مراقبه اثر بیشتری دارد.
جمع‌بندی
اینکه برخی می‌گویند ماه خونین شب نحس است، ریشه در خرافات و ترس‌های قدیمی دارد. قرآن و روایات، هیچ‌گاه چنین قضاوتی نکرده‌اند. برعکس، این شب می‌تواند فرصتی برای توجه بیشتر به خدا، دعا، ذکر و بازنگری درونی باشد. علم هم نشان می‌دهد که تغییرات طبیعی در بدن و روان رخ می‌دهد، اما این تغییرات لزوماً بد یا نحس نیستند؛ بلکه بستگی به نحوه‌ی استفاده ما از آن دارند.
پس حقیقت این است که ماه کامل خونین، نه شب شومی است و نه الزاماً خوش‌یُمن، بلکه آیتی الهی است که اگر با دعا و ذکر همراه شود، می‌تواند شب قدرت و نورانیت باشد.
ذکر مخصوص شب بدر و ماه کامل
در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام، برای شب‌های ماه کامل (به‌ویژه شب چهاردهم و پانزدهم قمری) دعا و ذکر بسیار سفارش شده است. یکی از ذکرهای مجرّب که در منابع معتبر آمده و برای دفع ترس‌ها، آرامش قلب و گشایش در کارها توصیه شده، این است:
«سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ الْقَمَرَ وَالنُّجُومَ بِقُدْرَتِهِ، سُبْحَانَ الَّذِی جَعَلَهُمَا آیَهً لِأُولِی الْأَلْبَابِ»
این ذکر را در شب بدر، خصوصاً هنگام نگاه کردن به ماه کامل، ۷ بار با حضور قلب تکرار کنید. گفته شده که این ذکر، دل را آرام و نور باطنی انسان را تقویت می‌کند و حصاری نوری در برابر وسوسه‌های شیطانی به وجود می‌آورد.
علاوه بر این، خواندن سوره یس و سوره ملک در این شب توصیه شده است. در روایت آمده است که تلاوت سوره یس در شب‌های بدر، سبب آمرزش و برکت در زندگی می‌شود (بحارالأنوار، ج ۸۸، ص ۳۲۹).
پس اگر امشب به ماه کامل نگاه کردی، به جای ترس و نگرانی، با یاد خدا و ذکر زبانت را روشن کن. بگذار نوری که بر زمین می‌تابد، در دلت هم بدرخشد و زندگی‌ات را سرشار از آرامش و قدرت کند.
و من الله توفیق: حمید آذر
